Γράφει η Ελιάνα Μαυριά,
Ο νομοθέτης του οικογενειακού δικαίου, έχοντας ως πρωταρχική μέριμνα τη διασφάλιση του θεσμού της οικογένειας και ειδικότερα το συμφέρον του τέκνου έχει θεσπίσει μια σειρά από διατάξεις που ρυθμίζουν το ζήτημα της αναγνώρισης της πατρότητας. Όταν ένα τέκνο είναι γεννημένο σε έγκυρο τυπικά γάμο της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες μέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον σύζυγο της μητέρας. Τι ισχύει όμως για το τέκνο που είναι γεννημένο εκτός γάμου;
Ένα τέκνο που δεν έχει γεννηθεί στα πλαίσια γάμου των γονέων του μπορεί να αναγνωρισθεί από τον βιολογικό του πατέρα είτε εκούσια είτε δικαστικά. Εκούσια αναγνώριση, σύμφωνα με το άρθρο 1475 ΑΚ, υφίσταται όταν ο πατέρας, κατόπιν συναίνεσης της μητέρας, αναγνωρίζει ως δικό του το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο. Σε περίπτωση που η μητέρα έχει αποβιώσει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση γίνεται με μόνη τη δήλωση του πατέρα, χωρίς να απαιτείται η συναίνεση της. Αν όμως, αποβιώσει ο πατέρας ή χάσει την δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση μπορεί να γίνει από τον παππού ή την γιαγιά της πατρικής γραμμής. Τέλος, αν το τέκνο έχει πεθάνει, κατά το χρόνο που λαμβάνει χώρα εκούσια ή δικαστική αναγνώριση, η αναγνώριση ενεργεί υπέρ των κατιόντων του.
Η εκούσια αναγνώριση από τον πατέρα ή όπως αναφέρθηκε ανωτέρω από τους γονείς του γίνεται αποκλειστικά, βάσει του άρθρου 1476 ΑΚ, με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή διαθήκη. Επίσης, η συναίνεση της μητέρας παρέχεται με δήλωση ενώπιον του συμβολαιογράφου. Αμφότερες οι δηλώσεις (αναγνώρισης και συναίνεσης) γίνονται αυτοπροσώπως αποκλείοντας οποιαδήποτε αίρεση, προθεσμία ή ανάκληση των δηλώσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι αυτός που δηλώθηκε ως πατέρας δεν είναι πραγματικά πατέρας, το τέκνο και σε περίπτωση θανάτου του, οι κατιόντες μπορούν, σύμφωνα με το άρθρο 1477 ΑΚ, να προσβάλλουν την εκούσια αναγνώριση. Το τέκνο μπορεί να προχωρήσει σε προσβολή πατρότητας 2 χρόνια μετά την ενηλικίωση του.
Αναφορικά με την δικαστική αναγνώριση πατρότητας, βάσει του άρθρου 1479 ΑΚ, η μητέρα έχει δικαίωμα να ζητήσει με αγωγή την αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της που γεννήθηκε εκτός γάμου με τον πατέρα του. Δικαίωμα άσκησης αγωγής κατά του γονέα που δεν έχει προβεί στην αναγκαία για την εκούσια αναγνώριση δήλωση ή κατά των κληρονόμων του, έχει το ίδιο το τέκνο, το οποίο είναι και αυτοτελές σε σχέση με της μητέρας, δηλαδή η μητέρα το ασκεί για λογαριασμό της και όχι ως εκπρόσωπος του τέκνου. Η αγωγή της μητέρας ασκείται κατά του πατέρα ή των κληρονόμων του.
Επιπροσθέτως, ο νομοθέτης παρέχει και στον πατέρα (ή τους γονείς του) το δικαίωμα της δικαστικής αναγνώρισης πατρότητας. Η προθεσμία άσκησης της αγωγής είναι 2 χρόνια, από την τη στιγμή που η μητέρα αρνήθηκε την παρόχη συναίνεσης για εκούσια αναγνώριση και είναι αποσβεστική.
Δικαστικό τεκμήριο για την απόδειξη της πατρότητας κατά την εκδίκαση αγωγής αναγνώρισης πατρότητας, αποτελεί η σαρκική συνάφεια με τη μητέρα κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης, ωστόσο η απόδειξη της βιολογικής πατρότητας μπορεί να επιτευχθεί και με την διενέργεια εξετάσεων γεννητικού υλικού ( DNA) .
Με την ολοκλήρωση των διαδικασιών αναγνώρισης της πατρότητας του τέκνου, το τέκνο αποκτά όλα τα δικαιώματα γεννημένου εντός γάμου, όπως συγγενικό δεσμό με τον πατέρα του και τους συγγενείς του, την αξίωση διατροφής από τον ίδιο, κληρονομικά δικαιώματα χωρίς διαθήκη (εξ αδιαθέτου) και νόμιμη μοίρα.
